Określenie ilości osadu do usunięcia
W zależności od typu wymiennika (płytowy skręcany lub lutowany, JAD) lub kotła oraz informacji o ilości i charakterze osadu uzyskanego w trakcie dotychczasowego serwisu, ilość kamienia do rozpuszczenia można określić na podstawie:
a. pomiaru objętości osadu
W wyniku napełnienia układu niskich parametrów wymiennika CP 422-80 wodą określono jego aktualna pojemność na 4,4 dcm3. Ponieważ wiadomo, że pojemność nowego wymiennika wynosi 10 dcm3 obliczono, że zawiera on 5,6 dcm3 kamienia kotłowego. Przyjmując ciężar własciwy kamienia jako 2,5 g/ cm3 obliczono, że wymiennik zawiera kamień kotłowy o masie 14 kg.
b. obliczenia powierzchni wymiany ciepła
Obliczyć ilość kamienia w JAD 6.50 jeśli wiadomo, że:
- powierzchnia wymiennika = 5,70 m
2
- pojemność wężownicy = 12,80 dcm
3
- grubość osadu kamienia w wężownicy = 0,5 mm
- ciężar właściwy kamienia = 2,00 g/cm
3
po podstawieniu do wzoru (1) oblicza się ilość kamienia kotłowego
mk = 57000 x 0,05 x 2 = 5,7 kg
1000
c. zważenia wymiennika
Od masy zakamienionego wymiennika odjąć masę wymiennika czystego odczytaną z tabliczki znamionowej.
d. przyjmując z dotychczasowej praktyki określoną masę występującą w wymienniku danego typu.
Podłączenie agregatu
Istotą chemicznego czyszczenia układu (wymiennika, kotła lub instalacji) jest wtłaczanie pod ciśnieniem, z wymaganą wielkością przepływu, roztworu preparatu KAMIX. Aby zapewnić cyrkulację roztworu w czyszczonym układzie należy:
- Do jednego z kołnierzy (króćców) podłączyć kołnierz węża zasilajacego agregatu, a do drugiego, usytuowanego możliwie najdalej - kołnierz węża powrotnego. Takie podłączenie zapewnia cyrkulację roztworu w pełnym obiegu czyszczonego układu i usunięcie osadu z całej powierzchni wymiany ciepła.
- Między kołnierze włożyć gumowe podkładki uszczelniające, a w przypadku połączeń gwintowanych zastosować taśmę teflonową lub pakuły.
- W celu uniknięcia utraty roztworu, sprawdzić szczelność czyszczonego układu. W tym celu napełnić zbiornik agregatu zimną wodą i uruchomić pompę agregatu. Przełączyć zawory dokonując zmiany kierunku tłoczenia. Zaobserwowane nieszczelności usunąć poprzez dokręcenie lub zastosowanie opasek.
- Po próbie szczelności spuścić zimną wodę i napełnić układ gorącą wodą wykorzystując c.w.u. lub podgrzewacz przepływowy zamontowany w agregacie czyszczącym KAMIX.
- W związku z bardzo dużą aktywnością roztworu KAMIX, aby zapobiec nadmiernemu pienieniu się roztworu, preparat należy dodawać stopniowo, małymi dawkami, obserwując oznaki reakcji. Opróżnione worki po KAMIX odkładać w jedno miejsce, dla kontroli zużycia preparatu w danym płukaniu.
Przebieg czyszczenia
To najprostszy etap czyszczenia, ponieważ nasz udział ogranicza się wyłącznie do:
- Dozowania preparatu, aż do całkowitego zużycia wymaganej ilości.
- Kontroli procesu, w celu utrzymania pożądanego odczynu pH roztworu. W razie czyszczenia urządzeń wykonanych ze stali kotłowych, zaleca się określenie poziomu jonów żelaza, za pomocą np. pasków MERCK.
Odpowietrzenie czyszczonego układu następuje w zbiorniku zarobowym. W przypadku czyszczenia instalacji c.w.u. odpowietrzenie osiąga sie poprzez częściowe odkręcenie zaworów (kranów) w najbardziej oddalonych odcinkach rur. Tym samym osiąga sie także odkamienienie rur na całej długości, a nie tylko części tworzącej układ zamknięty, w której cyrkulowany jest roztwór czyszczący.
W zależności od ilości kamienia wodnego (kotłowego) płukanie trwa 1,5-3 godzin. Po tym czasie roztwór ulega wyczerpaniu. Oznaką końca reakcji roztwarzania osadu jest ustanie wydzielania się pęcherzyków gazu na powierzchni roztworu w zbiorniku zarobowym. Jednak całkowitą pewność zakończenia reakcji uzyskuje się w wyniku określenia stężenia KAMIX metodą alkacymetrii, co jest tematem kolejnej zakładki.
Określenie zakończenia reakcji metodą miareczkową
Przygotować:
1. 2-normalny roztwór ługu sodowego 500 cm3 poprzez wsypanie naważki 40 gram NaOH do kolby miarowej o pojemności 500 cm3 i wlaniu destylowanej wody do kreski miarowej.
2. Alkoholowy roztwór fenoloftaleiny 2%
3. Pipetę jednomiarową 5 cm3 lub kolbę miarową 20 cm3
4. Kolbę stożkową 200-300 cm3
5. Kolbę miarową 20 cm3
Sposób postępowania:
- Wlać 50 cm3 roztworu do zlewki
- Dodać do roztworu 10 - 12 kropli fenoloftaleiny
- Wlać 15 cm3 2normalnego roztworu NaOH do kolby miarowej
- Miareczkować próbkę roztworu w zlewce do pojawienia się bladoróżowego zabarwienia
- Odczytać z podziałki kolby ilość zużytego NaOH
Wynik miareczkowania na poziomie >10 cm3 NaOH oznacza aktywność roztworu. W takim przypadku kontynuować czyszczenie jeszcze przez 30 min.
Po tym czasie ponownie określić ponownie aktywność roztworu czyszczącego.
Uzyskanie dwóch identycznych wyników < 10 cm3 NaOH oznaczają koniec reakcji i zakończenie czyszczenia.
Neturalizacja popłuczyn
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów obliguje do klasyfikacji wg źródła powstawania odpadów i ich rodzaju.
Jedynie grupa „Odpady z procesów termicznych", podgrupa „Odpady z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw" i rodzaj „Uwodniony szlam z czyszczenia kotłów" (nie zawierający substancji niebezpiecznych) o kodzie 10 01 23 określa prawidłowo odpad jakim jest roztwór wyczerpany KAMIX-u zobojętniony zasadą.
Najprostszym i jednocześnie bezpiecznym sposobem neutralizacji roztworu jest dodanie wapna hydratyzowanego.
Po ujednorodnieniu i zmiareczkowaniu roztworu obliczyć stężenie (1)
(1) Stężenie [val/l] = objętość 2N roztworu NaOH [ml] x 2 / ilość roztworu [ml]
Następnie obliczyć ilość wapna potrzebną do neutralizacji (2)
(2) Ilość wapna hydratyzowanego [kg] = stężenie [val/l] x 0,037 x ilość roztworu [l]
Do roztworu neutralizowanego dodać najpierw część obliczonego wapna (ok. 4/5). Mieszać do ustabilizowania się pH (kontrola co 15 min., jeżeli 2 kolejne wyniki są identyczne oznacza to ustabilizowane). Jeżeli pH jest poniżej 6,5 dodać pozostałą ilość wapna i ponownie mieszać do ustabilizowania pH na poziomie 6,5–9. Przed spuszczeniem do kanalizacji ochłodzić do temperatury poniżej 35oC
Sposób postępowania podczas czyszczenia agregatem KAMIX
1. Określić ilość środka neutralizującego.
2. Ustawić zawór wyjściowy w położenie „Zamknięty".
3. Wsypać do zbiornika zarobowego środek neutralizujący.
4. Ustawić zawory w położeniu „Mieszanie".
5. Uruchomić pompę i mieszać do czasu ustabilizowania pH roztworu ok. 6,5-9.
6. Otworzyć zawór spustowy i spuścić zneutralizowane popłuczyny do kanalizacji.
7. Przepłukać wodą pompę agregatu
.